Waar mag je mountainbiken?

Toegangsregels

In veel Nederlandse natuurgebieden mag je alleen fietsen op de daartoe aangegeven routes. Denk hierbij aan de fietspaden en gemarkeerde mountainbikeroutes. Deze zijn te herkennen aan het internationale MTB-teken (een driehoek met daaronder twee rondjes). Daarbuiten mag je niet altijd mountainbiken.

Tussen zonsondergang en zonsopkomst zijn veel natuurterreinen sowieso verboden te betreden.

Er zijn ook natuurgebieden waar je (nog) wel vrij op paden en wegen mag wandelen en fietsen. Deze vrijheid wordt door de toenemende recreatiedruk echter steeds meer aan banden gelegd.

Ons advies is: stel je altijd op de hoogte van de toegangsvoorwaarden van een gebied. Deze vind je op borden bij de diverse ingangen. Respecteer de regels en gedraag je als gast. Hiermee creëer je goodwill bij de terreineigenaren én geef je het goede voorbeeld aan andere recreanten. Op deze manier zorgen we er met z'n allen voor dat we onze favoriete hobby kunnen blijven beoefenen.

Verplichte vergunningen

Het hebben van een MTB-vignet of vergunning is voor sommige mountainbikeroutes en natuurgebieden verplicht. Wij zetten ze voor je op een rijtje, vertellen je waar je een vignet haalt en waar de opbrengsten voor gebruikt worden.

Utrechtse Heuvelrug

Voorheen stonden de routes op de Utrechtse Heuvelrug bekend als saai en slecht onderhouden. Dat is verleden tijd na de facelift die de routes sinds 2014 hebben gehad. Voor deze upgrade heeft Stichting MTB Utrechtse Heuvelrug een kleine subsidie van de provincie gekregen. Voor de aanleg van nieuwe routes, onderhoud en (natuur)beheer van de routes moet echter zelf geld in het laatje worden gebracht.

Daarom heeft de stichting in 2015 een MTB-vignet ingevoerd voor de routes Rhenen, Kwintelooijen, Specialized-Amerongen, Leersum, Cannondale-Zeist, Continental-Austerlitz, Kidsroute Austerlitz, Hoge Vuursche en Lage Vuursche. Samen goed voor ruim 100 km mountainbikeplezier. De vignetten zijn voor € 7,50 te koop bij lokale horeca, fietsenzaken en webshops. Het 2023 is vanaf 20 november te koop en geldig vanaf 1 december 2022 tot en met 31 december 2023.

"Zo is een bijdrage geleverd aan een dassentunnel, aan begrazing van heide met een schaapskudde en aan bloemrijke akkerranden"

Er zijn inmiddels tienduizenden vignetten verkocht en verschillende nieuwe routes en secties aangelegd. Via het vignet draag je bij aan de aanleg, het beheer en het onderhoud van de mountainbikeroutes in het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug en aan de natuur rondom de routes. Zo is in 2022 een bijdrage geleverd aan een dassentunnel, aan begrazing van heide met een schaapskudde en aan bloemrijke akkerranden.

Koop hier je vignet voor de Utrechtse Heuvelrug.

Het huidige gele vignet 2022 is nog geldig t/m 31 januari 2023. Er worden geen dagkaarten verkocht. Let op: het vignet van het nabijgelegden Den Treek is hier niet geldig. 

De UHR-routes behoren tot de best gewaardeerde trails van Nederland, niet in de laatste plaats door het geweldige werk van de trailcrew. Wil je jouw steentje bijdragen? Meld je dan aan als vrijwilliger via de Facebookpagina van MTB Utrechtse Heuvelrug.

Den Treek-Henschoten

Op de overgang van de Utrechtse Heuvelrug naar de Gelderse Vallei ligt landgoed Den Treek-Henschoten. Sinds 2020 golven hier twee tfantastische MTB-routes door het bos heen. Net zoals op de Heuvelrug dien je ook voor dit natuurgebied een vignet aan te schaffen. 

Koop hier je vignet voor Den Treek-Henschoten. 

Bij de opening van de MTB-routes in 2020 was het Landgoed genoodzaakt om het MTB-jaarvignet te laten starten op 1 april. Op veler verzoek wordt dit vanaf januari 2024 aangepast naar een vignet voor een kalenderjaar, geldig van 1 januari t/m 31 december.

In het overgangsjaar 2023 zullen er daarom drie vignetten te koop zijn: een kwartaalvignet van 1 januari t/m 31 maart voor € 6,25, een driekwartjaarvignet an 1 april t/m 31 december voor € 18,75 en een dagkaart voor € 5,00 (let op: alleen geldig op de dag van aankoop). Deze vignetten zijn alleen geldig op de Treeker tracks, dus niet op de routes van de Utrechtse Heuvelrug.

Kalmthoutse Heide

In het westen van Brabant ligt de Kalmthoutse Heide, een natuurpark dat we delen met onze Belgische vrienden. In het uitgestrekte heide- en bosgebied ligt zo'n 70 km aan mountainbikeroutes. Een lange verbindingslus verbindt de singletracks van Stoppelbergen (groene route), Wildernissen (paars), Staartse Heide (rood) en Volksabdij (blauw) met elkaar. Vanaf 1 oktober 2021 is een digitaal vignet op deze vier routes verplicht, de verbindingslus kun je zonder vergunning rijden.

Koop hier je vignet voor de Kalmthoutse Heide.

Het Grenspark vignet is verplicht vanaf 18 jaar en kost  € 12,00 per kalenderjaar (geldig vanaf datum van aankoop). Je kun ook een dagticket kopen, hiervoor betaal je € 5,00.

Almere

Het routenetwerk van Almere bestaat sinds 2019 uit vier MTB-routes - Kotterbos, Kemphaan, Braambergen, Beginbos en het Skills Park - met een gezamenlijke lengte van 33 kilometer en 300 hoogtemeters. Lus je ze allemaal aan elkaar vast, dan heb je in totaal 55 kilometer op de teller staan. Om over de polderroutes te mogen rossen, betaal je € 6,50.

Koop hier je vignet voor Almere.  

Voor de route Braambergen, een toffe en zware track over een oude vuilinsbelt, heb je een code nodig om het hek te openen dat het terrein afsluit. Deze code staat op het vignet. 

Gebieden van Natuurmonumenten

Natuurmonumenten is één van de grootste natuurbeheerorganisaties in Nederland. Ze beschermen en onderhouden ruim 300 natuurgebieden en zorgen dat je er kunt recreëren. Sommige gebieden zijn opengesteld voor mountainbikers. In Nationaal Park Veluwezoom, Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen, Bergherbos-Montferland, Voorsterbos en Beetsterzwaag is meer dan 150 km aan MTB-tracks ontwikkeld.

Voor de routes (Nationaal Park Veluwezoom, Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen, Bergherbos-Montferland, Voorsterbos-Waterloopbos en Beetsterzwaag.) In deze natuurgebieden geldt een vignetplicht. Met de opbrengst onderhoudt Natuurmonumenten de trails samen met lokale clubs en worden nieuwe routes ontwikkeld.

"Met de opbrengst onderhoudt Natuurmonumenten de trails samen met lokale clubs en worden nieuwe routes ontwikkeld"

Het MTB-vignet kost € 15,00 per jaar en is geldig van januari t/m december. Leden van Natuurmonumenten betalen € 10,50. Ga je maar een dagje of weekend fietsen in deze gebieden? Dan kun je ook een dagkaart (€ 6,00) kopen. Het vignet is te bestellen via Natuurmonumenten of bij lokale horeca, hotels en fietsenzaken in de buurt van bovenstaande routes. Check hier het complete overzicht van alle trails die door de gebieden van Natuurmonumenten lopen.

Koop hier je vignet voor de MTB-routes van Natuurmonumenten. 

Duinen in Noord-Holland

Het Noordhollands Duinreservaat strekt van Wijk aan Zee in het zuiden tot aan de Schoorlse Duinen in het noorden van de provincie. Het gebied kent tientallen kilometers aan verharde en onverharde paden.

Om hinder tussen verschillende soorten recreanten en de invloed op de natuur te beperken, heeft het drinkwaterbedrijf en natuurbeheerder PWN regels opgesteld voor mountainbikers in het gebied. In het Noordhollands Duinreservaat (tussen Bergen aan Zee en Wijk aan Zee) mag je van zonsopkomst tot 10.30 uur vrij mountainbiken op onverharde paden.

Je mag daarbij gebruik maken van onverharde wandelpaden en in de herfst- en wintermaanden (oktober tot en met maart) van het strand.

Biken op ruiterpaden is verboden net als routes naar uitkijkpunten. Verder zijn sommige stukken een permanente no-go area, omdat ze kwetsbare en bedreigde diersoorten en planten herbergen. Bij de ingangen van het duingebied en op borden in het gebied staat aangegeven waar je mag fietsen.

Koop hier je duinkaart voor het Noordhollands Duinreservaat.

Ga je fietsen in het duingebied, dan is het belangrijk dat je een zogeheten Duinkaart (€ 13,50 per jaar, januari t/m december) aanschaft via de webshop van PWN. Doe je dat niet, dan riskeer je een boete. Een dagkaart kost overigens € 2,00, een weekkaart 6,00.

Ondersteuning via donateurschap

Behalve vignetten bestaan er ook vrijwillge donaties. Op verschillende plekken in het land kun je als biker via donateurschap  het onderhoud en de ontwikkeling van nieuwe routes in jouw favoriete regio ondersteunen. Dit kan bijvoorbeeld in het Rijk van Nijmegen, Zeewolde, Deventer en Zuid-Limburg.  

Rijk van Nijmegen

Na de upgrade in 2020 heeft het Rijk van Nijmegen een uitdagend en gevarieerd netwerk met flowy trails, switchbacks en dropjes. De routes - Trek Nijmegen, Shimano Groesbeek, Giant Mook, Malden - hebben een ander karakter dan veel andere new school routes. Je mag hier nog af en toe ouderwets in de remmen voor een krappe bocht of stuiterend over een verdwaalde wortels.

Voor de aanleg van het nieuwe routenetwerk verleenden gemeenten en provincies subsidies. Maar ook onderhoud en beheer van MTB-routes kost geld. De stichting MTB Rijk van Nijmegen werkt met donateurs om het benodigde geld, zo'n 40.000 euro per jaar, op te halen.

Koop hier je vignet voor het Rijk van Nijmegen.

De stichting heeft er alle vertrouwen in dat ze dit bedrag bijelkaar sprokkelen. Ze hebben daarom wel een vignet in het leven geroepen, maar deze is op vrijwillige basis. Doneer dus wat je wilt. Vanaf € 10,00 krijg je een vignet, zodat je kunt laten zien dat je ze steunt. Het opsturen kost € 1,50 extra. Ophalen kan ook in de winkel van Trek Bicycle Nijmegen.

"De kosten van rechtszaken kunnen oplopen tot wel € 65.000. Alle hulp is dus welkom"

Ook is de stichting onlangs een crowdfundingactie begonnen. Dit geld is hard nodig om de rechtszaak die door de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap (VNC) tegen de provincie Gelderland is gestart over de bezwaren op MTB-routes in de natuur in het algemeen en in het Rijk van Nijmegen in het bijzonder. De stichting heeft om extra tegenwicht te bieden een advocaat ingeschakeld met ervaring in rechtszaken over MTB-routes. De kosten van rechtszaken kunnen oplopen tot wel € 65.000. Alle hulp is dus welkom!

Zeewolde

Ook in de platte polder zitten ze niet stil. Zo kruipt en sluipt in het zuidelijkste puntje van de Flevopolder een verrassend leuke track (17,3 km) door het Horsterwold. Voorgaande jaren is er met man en macht aan de route gewerkt. Denk hierbij aan groot onderhoud en de aanleg van een aantal technical trail features (TTF's)zoals vlonderpaden en een wipwap.

Je kunt Vriend van MTB Zeewolde worden door jaarlijks € 25,00 te doneren. 

MTB Zuid Veluwe

MTB Zuid-Veluwe zit ook niet graag stil, De stichting heeft zeven routes onder haar hoede: Ede (36 km), Kinderroute Ede (5 km), Lunteren (31 km), Oosterbeek (19 km), Schaarsbergen (20 km), Otterlo (18 km), Arnhem (24 km). Help ze om dit machtig mooie routenetwerk in stand te houden door een donatie te doen. Je hebt de keuze uit € 12,00, € 24,00 of € 36,00.

Doe hier je donatie aan MTB Zuid Veluwe.

MTB Salland

In het oosten van het land weten ze wel van wanten. Hier hebben routebouwers vier toffe tracks, goed voor 110 km, uit de grond gestampt. Het Sallandse routenetwerk bestaat uit: Zwart (Wechelerveld, 4 km), Groen (IJssellandroute, 30 km), Paars (Sallandroute, 34 km) en Rood (Oostermaet en Oostermaet 2.2 route, 35 km). Daarnaast liggen er diverse verbindingsroutes naar aansluitende parcoursen in deze omgeving, zoals de Holterbergroute (Sallandse Heuvelrug) en de vernieuwde Achterhoekse MTB-routes. In het artikel Draaien en keren in Deventer lees je hoe de routes tot stand zijn gekomen. 

Koop hier je vrijwillige MTB Salland vignet (€ 8,50).

Achterhoek

In de Gelderse Achterhoek vind je meerdere gevarieerde MTB-routes, met onder de geweldige rondjes van Lochem en Zeddam. Nu al laat 300 km aan trails je ruimschoots aan je trekken komen.

Alle routes – met uitzondering van route Zeddam (vignet Natuurmonumenten) zijn gratis te rijden. Het onderhoud wordt gedaan door enthousiaste vrijwilligers van de Stichting MTB Achterhoek. Maar dit onderhoud en ook de doorontwikkeling van de routes kost handenvol geld.

Doe hier je vrijwillige bijdrage.

Oosterhout

In Noord-Brabant werkt MTB tracks Oosterhout ook met een vrijwillige bijdrage, van minimaal € 12,50, om de onderhoudskosten van de drie routes - Dorst (9,4 km), Cadettenkamp (7,4 km) en Vrachelen (10,7 km) - te kunnen financieren. 

Doe hier je vrijwillige bijdrage.

Oostvoorne

In het Zuid-Hollandse Oostvoorne kun je financieel een steenje bijdragen aan de route. Voor € 12,50 per jaar ben je Vriend v/d Stichting MTB Oostvoorne en help je mee om de 11 kilometer lange track in topconditie te houden.

Doe hier je vrijwillige bijdrage.

Noord-Holland

- MTB-Noordwest heeft in Noord-Holland het onderhoud van de mountainbikeroutes op zich genomen. Om ervoor te zorgen dat jij je kunt uitleven op Schoorl (14 km), Spaarnwoude (7 km), Park van Luna (3 km), Dijkgatbos (19 km) en Geestmerambacht (8 km) bieden ze verschillende donateurschappen aan. Voor € 12,50 ben je een (kalender)jaar lang donateur. De Noord-Hollanders bieden ook nog een M (€ 25), L (€ 50) en XL (€ 100) donateurschap aan. Handjes uit de mouwen steken? Meld je aan als vrijwilliger!

Doe hier je vrijwillige bijdrage.

- In Zandvoort slingert een mooie track (8 km) door de duinen. Voor € 10,00 per jaar kun je vriend worden van de Dunebikers, een stichting die zich druk maakt over het behoud en het onderhoud van het toffe rondje langs de kust. 

Doe hier je vrijwillige bijdrage.

- Stichting Twiske Mountainbike Routes houdt zich bezig met het onderhoud van de vaste mountainbikeroutes in Landsmeer (Zanddijk), Oostzaan (Smaal) , Amsterdam Noord (NoorderIJplas) en de pumptrack in Landsmeer. Donateurs zijn altijd welkom.

Doe hier je vrijwillige bijdrage.

Gieten-Gasselte

Deze geweldige Drentse route (32 km) is een aaneenschakeling van razendsnelle kombochten, bmx-achtige pumptracks, venijnige klimmetjes, spannende afdalingen en lange rechte paden. Hoogtepunt zijn de trails die als een dolle rondom het azuurblauwe Nije Hemelriek golven. 

" Hoogtepunt zijn de trails die als een dolle rondom het azuurblauwe Nije Hemelriek golven"

Al dit moois kost je geen cent, maar een vrijwillige bijdrage wordt zeer op prijs gesteld. Op een paar plekken langs de route vind je paaltjes met een QR-code.

Doe hier je vrijwillige bijdrage.

Lauwersmeer

In het hoge noorden kun je prima biken. Zo vind je in de kletsnatte kop van Groningen de 19,5 kilometer lange Lauwersmeer track. De route wordt in het nationale park wordt onderhouden door MTB Lauwersmeer. Voor € 15,00 geef je de noordelingen een welverdiend duwtje in de rug.

Doe hier je vrijwillige bijdrage.

Zoetermeer

Aan de voet van Snowwold ligt MTB-route Zoetermeer. Genoten van het pittige klimrondje (5,2 km) of de leuke kinderroute (1,2 km) in het Buytenpark? Maak dan hieronder een kleine bijdrage over voor het onderhoud.

Doe hier je vrijwillige bijdrage.

Zuid-Limburg

Ook in Zuid-Limburg werken ze met donateurschap, maar dan in de vorm van de 'I support MOZL' framesticker (vanaf nu te koop).

Voor €10,- per jaar word je donateur van Mountainbike Ontwikkeling Zuid-Limburg (MOZL), het Zuid-Limburgse aanspreekpunt voor mountainbikers, MTB-verenigingen, overheden, grondeigenaren en natuurorganisaties. Voor dit geld krijg je een MOZL-framesticker en geef je de 350 vrijwilligers die aan de ontwikkeling en het onderhoud van de 21 routes werken een duwtje in de rug. Dankzij hun harde werken - in totaal steken ze zo'n 8.500 uur in de Limburgse tracks - kun jij je 520 kilometer lang uitleven!

Doe hier je vrijwillige bijdrage.

Waarom geen landelijke MTB-vignet?

Één landelijke vergunning voor alle MTB-routes lijkt voor de hand te liggen. Op die manier hoef je niet voor elke route een andere vergunning aan te schaffen en kan de aanleg en het onderhoud van routes bekostigd worden. Zo simpel is dat echter niet.

De NTFU kijkt constant of een dergelijk vignet haalbaar is. Dat is door de grote hoeveelheid verschillende landeigenaren echter een lastige opgave. De Nederlandse natuur is onderverdeeld over een grote hoeveelheid verschillende eigenaren. Niet alleen grote organisaties, zoals Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten, maar ook privégrondeigenaren bezitten grote lappen grond. Het opstellen van een verdeelsleutel en afspraken maken over welke kosten vanuit een vignet moeten worden gedekt, is erg lastig met een grote groep eigenaren met andere behoeftes en belangen. Er zitten dus behoorlijk veel haken en ogen aan een landelijk vignet.

"Er zitten dus behoorlijk veel haken en ogen aan een landelijk vignet"

Bovendien is de NTFU in beginsel geen voorstander van een verplichte betaling voor toegang tot natuur. Dat is een discussie die op hoger niveau gevoerd wordt. De wielerbond vindt het is voor de recreant niet wenselijk om voor elk gebied een ander vignet aan te schaffen. Maar er zijn ook veel MTB’ers die alleen in de regio fietsen en een landelijk vignet (en dus kostenverhoging) niet zien zitten. Kortom, het zal nog wel even duren voordat er een landelijk vignet gaat komen.

In de tussentijd zijn we wel bezig om de vignetten op een makkelijke manier aan te bieden. Dat zal digitaal gaan; dan ben je niet meer afhankelijk van verkooppunten en openingstijden. Bovendien kan je dan flexibeler zijn met de vormen waarin je een vignet aanbiedt (jaar of week of dag).

In eerste instantie gaat de NTFU de vrijwillige vignetten aanbieden en later ook de verplichte vignetten. Via een app of een responsive website kan je dan het juiste vignet aanschaffen. Met een device als een telefoon kan je namelijk handig gebruik maken van locatiegegevens en zie je direct of welk vignet nodig is voor de route waar je op dat moment staat.

Je steentje bijdragen

Als individuele mountainbiker kun jij je steentje bijdragen. Allereerst door je te gedragen. We beseffen ons dat het steeds drukker wordt in de bossen en dat je op je wekelijkse rondje regelmatig ruiters, wandelaars en andere fietsers tegenkomt. Dat geeft soms wrijving, want niet iedereen heeft begrip voor de beleving van een ander.

Asociaal gedrag richting andere gebruikers heeft echter geen enkele zin. Sterker nog, je benadeelt je eigen sport en andere mountainbikers. Een slecht imago kan er namelijk toe bijdragen dat mountainbikers uit populaire natuurgebieden worden geweerd en dat je daar niet meer mag fietsen.

Daarom hebben verschillende sportbonden (NTFU, KNHS en Atletiekunie) en natuurorganisaties (Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en Landschappen) de handen ineengeslagen. Deze samenwerking levert een ‘Buitencode’ op waarin we een aantal gedragsregels met elkaar afspreken: “Ruimte voor elkaar sportief gebaar”

Daarnaast kun je zelf je handjes laten wapperen. Help een trailcrew bij het onderhoud of word lid van een lokale MTB-vereniging die een route onderhoudt. Je kunt helpen bij het snoeien van takken, tegengaan van erosie op de route of aanleg van nieuwe singletracks.

Word Fietssport PLUS-lid en profiteer meteen van de voordelen!

Tenslotte ondersteun je de wieler- en mountainbikesport door Fietssport PLUS-lid te worden. Je ondersteunt dan samen met ruim 75.000 anderen de belangenbehartiging van de NTFU. Zo zorgen we er samen voor dat we nu en in de toekomst zorgeloos van onze sport kunnen blijven genieten.