Bergop in de polder

Bij de Flevopolder denk je niet meteen aan mountainbiken. Niet vreemd; de polder ligt gemiddeld een metertje of vijf onder zeeniveau en is zo plat als een dubbeltje.

Dit komt omdat de Zuiderzee hier eeuwenlang de dienst uitmaakte. Zo werd menig schip door de woelige baren verzwolgen en nam het kolkende water regelmatig kletsnatte happen uit het achterland.

Pas met de aanleg van de Afsluitdijk in 1932 werd de onstuimige binnenzee definitief de mond gesnoerd. Vervolgens werd met man en macht de Noordoostpolder (1942), Oostelijk Flevoland (1957) en Zuidelijk Flevoland (1967) aangelegd. Stuk voor stuk kale kleilandschappen die er vanuit de lucht uitzien als een leeg ruitjesvel.

"De polder ligt gemiddeld een metertje of vijf onder zeeniveau"

Niet echt een ideale omgeving voor mountainbikers dus. Schijn bedriegt. In Almere liggen sinds kort een paar verrassend uitdagende mountainbikeroutes. Om te begrijpen hoe deze tot stand zijn gekomen, nemen we eerst even een duik in het verleden.

Glibberige glijbaan

Bij Almere denken veel mountainbikers (40-plussers) nog aan de MTB-route Kotterbos: een saaie lus die zich via hobbel-de-bobbel-paden een weg door een zompig polderwildernis baant. Het parcours stond bij bikers vooral bekend als een rondje voor ‘veldrijders’; plensbuien veranderden de kleigrond regelmatig in een glibberige glijbaan.

Dit was volgens Klaas Huttenga, voorzitter van de stichting MTB & More, veel mensen een doorn in het oog. “Staatsbosbeheer, de eigenaar van het bos, vroeg Fiets Race en Toerclub Almere een jaar of tien geleden of ze mee wilden helpen om de kwaliteit van de route te verbeteren.

De club had hier wel oren naar en diende in 2011 bij de gemeente voorstellen in voor een nieuwe MTB-route. Het plan was om in Almere een aaneengesloten parcours aan te leggen”, legt Klaas uit.

Na talloze gesprekken en verkenningstochten met onder andere een stadsecoloog, een boswachter, diverse ingenieurs en een paar mountainbikers werd in 2013 begonnen met de aanleg van de mountainbikeroutes Kromslootpark (inmiddels vervallen omdat het gebied opnieuw is ingericht), het Vaartplasbos (onderdeel van de huidige Kotterbos-route) en het Beginbos. Samen goed voor zo’n 30 km.

“Als we van tevoren hadden geweten hoeveel werk het had gekost, dan hadden we kortere routes bedacht”, lacht Klaas. “Met name het onderhoud – het maaien van brandnetels en berenklauw – vergt ontzettend veel tijd."

Bergen verzetten

Ondanks de nieuwe routes begon het eind 2016 toch weer te kriebelen bij de Flevobikers. Dit keer hadden ze het plan opgevat om op Stadslandgoed de Kemphaan en op Braambergen, een voormalige vuiltstort van NV Afvalzorg, twee nieuwe trails aan te leggen. Het idee viel in goede aarde bij zowel de gemeente als de terreinbeheerders.

Dus werden de handen weer uit de mouwen gestoken. Klaas: “Een route aanleggen is duur en daarom besloten we om eerst een Europese subsidie (voor plattelandsontwikkeling, red.) aan te vragen.

Speciaal voor dit doel hebben we de stichting MTB & More opgericht. Vervolgens is routebouwer Patrick Jansen benaderd om ons te helpen met het uitzetten van de tracks. Toen we begin 2018 het bericht kregen dat onze subsidieaanvraag was goedgekeurd, ging de eerste schep de grond in.”

"Beide rondjes zijn altijd berijdbaar, ook bij heel droog of heel nat weer"

Met behulp van tientallen vrijwilligers en een lokale aannemer (Reimert Almere) werden de routes binnen een jaar uit de kleigrond gestampt. Om toekomstige glibber- en glijpartijen te voorkomen, kozen de routebouwers er bij de aanleg bewust voor om de singletrails volledig te verharden.

Zo is bij de Kemphaan gerecycled betongranulaat (van gesloopte woonflats) gebruikt en bestaat Braambergen uit asfaltgranulaat (tijdens wegwerkzaamheden van de nabijgelegen A6 afgeschraapt). “We hebben bergen werk verzet. Het resultaat is uniek in Nederland: beide rondjes zijn altijd berijdbaar, ook bij heel droog of heel nat weer”, vertelt Klaas trots.

Lange spaghettisliert

Hoogste tijd om zelf te beoordelen wat deze noeste arbeid heeft opgeleverd. Ik parkeer mijn auto bij Outdoorpark SEC Almere, het officiële startpunt van de door Giant/Liv gesponsorde Kemphaan- en Braambergen-routes.

Ik haal binnen het verplichte vignet (€ 6,50) en zie behalve een gezellige hang-out (met openhaardvuur) ook een trailcenter dat van alle gemakken is voorzien. Denk aan kleedkamers, afspuitplekken en MTB-verhuur.

Ik pak de route vanaf de parkeerplaats op en duik vrijwel meteen het dichtbegroeide bos in. De track slalomt als een malle langs de bomen en ik moet mijn best doen om niet meteen uit de bocht te vliegen. Opletten dus.

Ook het volgende stuk is het remmen, sturen en gasgeven geblazen. Na een paar kilometer stuit ik op de verbindingsroute naar Braambergen, aangegeven met een blauwgroene MTB-pijl.

De voormalige vuilstort torent als een met graszoden betegeld fort boven het landschap uit. Middels de cijfercode, die op het vignet staat, open ik het toegangshek en betreed ik ietwat gespannen het strijdtoneel.

Over de lengte (6 km) maak ik me geen zorgen, over het fikse aantal hoogtemeters (+200m) ietsje meer. Ter vergelijking: het MTB-rondje Amerongen op de Utrechtse Heuvelrug, dat bekend staat als vrij pittig, is 18 km lang en telt 300 hoogtemeters.

Check onze koopgids mountainbikebanden als je weten met welke sloffen je in Almere goed uit de voeten kunt.

Na het hek gaat het meteen volle bak omhoog. Venijnige kuitenbijters, steile afdalingen en schuin aflopende (off camber) bochten volgen elkaar in rap tempo op. Ik zet aan en mijn hartslag vliegt de lucht in. Draaien, keren, klimmen, afdalen. Wat een MTB-feest! Bovenop de eerste heuvel neem ik even de tijd om uit te blazen en om me heen te kijken.

Voor me zie ik hoe de singletrail als een lange spaghettisliert over de heuvels slingert. Verderop steken de groengele wijnranken van stadswijngaard Het Hof van Almere scherp tegen de grijze wolkenlucht af. Ik neem een momentje om van het onwerkelijke uitzicht te genieten. De stilte is overweldigend. 

Ook indrukwekkend is de rest van het rondje. Mijn hartslagmeter heeft moeite om alle pieken bij te houden: ik moet overal vol aan de bak. Scherpe swich backs, houten bruggen, snelle stroken: ik geniet met volle teugen en ben zwaar onder de indruk van het werk dat hier verzet is. Hulde aan de routebouwers. 

Slingeren over de zeebodem  

Als ik weer bij het toegangshek sta, werp ik een blik op mijn sporthorloge. Ruim 200 hoogtemeters, het staat er toch echt. Op mijn dooie akkertje trap ik via het fietspad weer naar de Kemphaan-route.

"Ik ben nog lang niet ben uitgespeeld in dit puisterige polderlandschap"

Hier geen uit de kluiten gewassen bulten, maar een opeenvolging van lekkere kombochten, natuurlijke pumptracks (oude zeebodemgeulen) en kleine jumps. Hoewel het een week eerder nog met bakken uit de hemel kwam, kom ik ook hier geen spoortje nattigheid tegen. Ideaal. Onderweg passeer ik nog het bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer en zwaai ik even verderop naar de spelende apen – stichting AAP is op Stadslandgoed de Kemphaan gevestigd.

Hoewel het verleidelijk is om hun voorbeeld te volgen, weet ik nu al dat ik nog lang niet ben uitgespeeld in dit puisterige polderlandschap.

Bloed, zweet en tranen

Na de routes Braambergen en Kemphaan heb ik ook nog het Kotterbos (14 km) gereden, een ‘old school’ rondje vol glibberige grasstukken, diepe kuilen en boomwortels. Meer veldrijden dan mountainbiken.

Ook op deze MTB-routes heb je een vignet nodig. 

Toch zou iedereen dit polderparcours eigenlijk een keertje moeten fietsen. Pas dan snap je hoeveel bloed, zweet en tranen er in de nieuwe trails zit. En waarom je met een vignet een essentiële bijdrage levert aan het noodzakelijke onderhoud. Bekijk alle Almere-routes en de laatste ontwikkelingen op MTB & More.