Fietsen en de overgang

Aan het begin van je leven is er de pubertijd, wat voor sommige meiden een lastige periode is. De (opvoed)boekjes staan er vol van en er wordt openlijk over het fenomeen en alles wat daarbij komt kijken – voor zowel de puber zelf als de ouders – gepraat en geschreven. Dat is veel minder het geval bij de overgang. Maar het is eveneens een periode die best wat impact kan hebben op je leven als vrouw en als sporter.

De clichés zijn waar

Opvliegers en ’s nachts badend in het zweet wakker worden zijn twee kenmerkende symptomen van de overgang. Het zijn clichés, maar het vervelende van clichés is dat ze vaak ook waar zijn. De opvliegers en zweetpartijen hebben voor een sporter echter nog niet direct veel impact. Pijnlijke spieren en gewrichten hebben dat veel meer en zijn ook een bekende klacht. Door de verandering in hormonen verandert ook de op- en afbouw van het kraakbeen, wat de pijn kan veroorzaken.

Het goede nieuws? Beweging helpt om deze klachten tegen te gaan. Het is dus geen reden om niet op de fiets te springen. Wel is een korte warming-up soms prettig, zeker in de winter, zodat je al een beetje warm bent voor je op de fiets stapt (en vergeet ook de coolingdown niet!).

Enkele tips om pijnlijke spieren en gewrichten tegen te gaan:

• Drink voldoende water: 1,5 liter per dag.
• Neem een massage, een fijne manier om pijn in je spieren en gewrichten te verzachten.
• Probeer te ontstressen, spieren reageren daarop.
• Houd je lichaam warm – en let hier ook op als je ’s nachts zwetend wakker bent geworden, want je koelt daarna snel af.
• Zorg ervoor dat je voldoende vitamine C binnenkrijgt, dat is goed voor de aanmaak van collageen.

Pilates of HIIT

Blijven bewegen is dus het advies. Dat kan natuurlijk op de fiets, maar er zijn een aantal sporten die specifiek goed zijn voor vrouwen in de overgang, zo vertelt Women’s Health Mag naar aanleiding van wetenschappelijk onderzoek. Pilates, krachttraining en HIIT (‘High Intensity Interval Training’) zijn het meest geschikt, omdat je je botten hiermee versterkt en je een betere balans krijgt. Sowieso wordt een actieve levensstijl aangemoedigd, omdat een sportief lichaam de hormonale veranderingen beter kan verwerken.

Blijf dus zeker lekker fietsen, maar misschien kun je regelmatig ook de sportschool of yogastudio in duiken, voor wat krachttraining, Pilates of HIIT – denk eraan dat je ook spinning kunt doen als HIIT-workout! Wellicht zijn er sportscholen bij je in de buurt die speciale vrouwengroepen hebben waarmee je kunt sporten, zodat je het ook gezellig kunt maken.

Luchttekort en het hart

Tot nu toe de onschuldige kwaaltjes. Maar er is ook steeds meer aandacht voor klachten als pijn op de borst en luchttekort. Dit komt veel voor bij vrouwen in de menopauze en zeker als je veel sport kun je denken dat het ‘gewoon even wat moeizamer gaat’. Vaak wordt er na een medisch onderzoek ook geen oorzaak gevonden voor dit soort klachten, waardoor vrouwen in het verleden vaak werden weggestuurd met een opmerking als “het zal wel de overgang zijn”.

Inmiddels weten we dat dit ‘microvasculaire angina pectoris’ is, of zuurstoftekort in de kleine kransvaten. Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen op middelbare leeftijd nog maar weinig vernauwingen hebben in de grotere kransvaten, maar wel in de kleinere vaatjes. De eerste tekenen van aderverkalking beginnen in deze kleine bloedvaatjes van de hartspier en geven daar de klachten van pijn op de borst en luchttekort.

De mate van klachten wisselen van persoon tot persoon en met emotie en stress. Voor de cardioloog is dat lastig, want die heeft nog onvoldoende goede onderzoeksmethoden om deze kleine vaatjes zichtbaar te maken en medicijnen om deze klachten goed te verhelpen.
 

Hoewel de onderzoeksmethoden er misschien nog niet zijn, worden deze klachten inmiddels gelukkig wel serieus genomen. Zo is inmiddels bekend dat door de dalende oestrogeenspiegel de bloedvaten na de overgang minder goed worden beschermd tegen aderverkalking en cholesterol minder goed wordt verlaagd. Het oestrogeenniveau daalt al vanaf je 30^e maar neemt een vlucht tijdens de overgang.

Heb je dus klachten die hierop lijken, wijt het dan niet zomaar aan de overgang. Het kan wel dat sporten iets moeizamer gaat, maar zeker wanneer er pijn op de borst bij komt kijken is een bezoekje aan de huisarts gewenst. 

Tot slot: stemmingswisselingen

Tot slot nog even dit. Er zijn dus volop lichamelijke effecten tijdens de overgang en gelukkig helpt het juist om te sporten. Maar het kan ook zijn dat je hoofd daar tijdens of na de overgang af en toe helemaal niet naar staat, of veel minder dan ervoor. Dat is niet gek, want de overgang kan ook zorgen voor stemmingswisselingen of zelfs een depressie.

Serotonine is het stofje dat onder andere je dag-nachtritme beïnvloedt en ervoor zorgt dat je je prettig voelt. Het wordt beïnvloed door hormonen en omdat je in de overgang veel hormonale veranderingen ondergaat kan dit ook hier invloed op hebben. Meer dan de helft van de vrouwen schijnt in mindere of meerder mate te maken te hebben met deze stemmingswisselingen, neerslachtige gevoelens en huilbuien.

Heb dus een beetje compassie met jezelf. Als je een keer écht geen zin hebt om te sporten, omdat dat gewoonweg even niet gaat, dan is dat oké. Bedenk alleen dat het soms ook kan helpen om juist wel even naar buiten te gaan of even een sessietje te doen in de sportschool. Die balans moet je zelf vinden. Neem je klachten in elk geval serieus en als het echt niet meer gaat, kun je hulp vragen bij je huisarts.