De magie van fietsen in het donker

Een groep van zes wielrenners trekt deze winteravond als een kleine praalstoet door de donkere polders tussen Den Bosch en Oss. Vanaf hun fietsen knipperen rode achterlampjes en schijnen witte lichtbundels op het wegdek, terwijl de reflecterende delen van hun kleding oplichten in het donker.

Het groepje is onderdeel van Wielerclub Den Bosch, een Facebookgroep met 486 leden waarvan een fanatieke kern 's avonds doorrijdt in de winter. Dat gebeurt onder aanvoering van Geert-Jan van Helden. Hij is met zijn felgeel gespoten fiets, fluo-kleding en felle lichtbundels binnen de groep de ongekroonde 'Koning van de nacht'.

Geert-Jan begon drie jaar geleden met avondritten, vertelt hij als we langs de A59 bij Oss rijden. “Ik deed tijdens het winterseizoen aan indoorroeien om de conditie op peil te houden. Maar op een gegeven moment had ik daar zo genoeg van dat ik dacht: ik koop lampjes en ga 's avonds de weg op.” Waar hij aanvankelijk vooral alleen of met een fietsmaatje reed, sluiten er dit seizoen steeds meer renners aan. “Tegenwoordig gaan we al gauw met een man of zes op pad.”

Fietskleding en -verlichting steeds beter

Uit de Wielersport Monitor van 2017 blijkt dat 25 procent van de sportfietsers buiten doorrijdt op de racefiets in de winter. Nog eens 13 procent gaat volgens het onderzoek een andere discipline zoals mountainbiken (meer) beoefenen. Hoe groot het deel is dat 's avonds alleen of in groepen met lampjes op pad gaat, is niet bekend.

Initiatiefnemers van lampjesritten en ingewijden in de fietsindustrie signaleren echter een trend. Mediaspecialist Martin Sneeuw van Trek Benelux zag in 2017 een stijging van 40 procent in de verkoopaantallen van Bontrager Flare R achterlichten ten opzichte van 2016. De toename aan lampjesritten is volgens hem aangejaagd door de industrie. “Fietsen en kleding evolueren. Lichtgewicht lampen, langere branduren en meer lumen dragen bij aan de veiligheid en comfort van de fietser. Fietsers voelen zich beter bestand tegen de elementen.”

Oneway, de distributeur achter Lezyne, ziet ook dat steeds meer fietswinkels die fietslampjes van dat merk verkopen, lampjestochten organiseren. Zonder exacte cijfers te geven, signaleren zij ook stijgende verkoopaantallen van verlichting, met name in achterlichten met grotere lichtsterkte.

Ook productmanager bij fietswinkel Mantel.com Mick du Prie ziet een 'bovengemiddelde groei' in de verkoop van racefietsverlichting, gevolgd door een toename in extra zichtbare fietskleding. “In de donkere wintermaanden is de vraag naar verlichting veel hoger dan in de zomermaanden. Dat wijst erop dat renners vaker fietsen in het donker.”

De lichtbrigade

Vanaf de Maasbrug in het Brabantse Grave houdt Marcel Rijs in de winter elke woensdagavond lampjesritten met zijn 'Light Brigade'. Hij rijdt om zijn conditie op peil te houden en omdat hij liever buiten fietst dan op de thuistrainer. “Bovendien: het fietsen in het donker heeft iets magisch”, voegt hij daaraan toe.

Marcel begon de lampjesritten zes jaar geleden met een trainingsmaatje en rijdt nu wekelijks met acht tot tien man. Volgens Marcel heeft het toegenomen aanbod van goede lampen en extra zichtbare kleding, twijfelaars over de streep getrokken om bij de Light Brigade aan te pikken. “Veel wielrenners die voor het eerst meerijden zijn positief verrast over de enorme hoeveelheid licht van een groep”, zegt hij.

"Overdag zou het een saai parcours worden, maar in het donker maakt dat niet uit"

De aan TWC Grave gelieerde groep rijdt wekelijks dezelfde route van 63 km over de dijken langs de Maas. Ze doen daar doorgaans twee uur over. Met het uitstippelen van het parcours is vooral rekening gehouden met de veiligheid. “'s Avonds is het parcours vrijwel autovrij en zijn er nauwelijks kruispunten die we moeten oversteken. Door het open landschap zijn andere verkeersdeelnemers al van veraf te herkennen. Overdag zou het een saai parcours kunnen worden, maar in het donker maakt dat niet echt uit”, aldus de aanvoerder van de Light Brigade.

Flinke progressie

De renners van Wielerclub Den Bosch beginnen aan hun laatste kilometers langs het kanaal. Ook 'WCDB' maakt met het oog op de veiligheid wekelijks hetzelfde rondje, van 60 km tussen de Maas en de Zuid-Willemsvaart. Het is met vier graden een koude avond, maar dat weerhoudt deelnemer Paul van Hirtum er niet van om volgende week een avondrit te maken.

“Het is ook gewoon een kwestie van doen en niet mauwen”, zegt hij. Hij vervolgt: “En in het voorjaar heb je alleen maar baat bij dit soort trainingen. Ik merk dat ik als renner flinke progressie heb gemaakt sinds ik in de winteravonden doortrain. In de zomer kan ik beter mee met de rappe mannen.”

8 tips voor veilige en leuke lampjesgroepsritten

• Zorg voor een veilige route: weinig kruisingen, weinig verkeer
• Houd het karakter open. Dat zorgt voor mond-op-mond-reclame. Heet iedereen welkom
• Zorg voor weinig regels, maar wel een paar zeer heldere afspraken
• Zorg voor informele leiders die aan het begin even aangeven wat de afspraken zijn. Zeker als er nieuwkomers zijn
• Zet het display van je fietscomputer op 'always on'. Dan kun je ook 's avonds je scherm aflezen
• Zorg voor zichtbaarheid: verlichting, kleding. Gaan lampen kapot of accu leeg, laat de persoon in kwestie dan altijd midden in de groep rijden
• Wijs elkaar op veiligheid. Geef tijdig signalen. Liefst zowel roepen als gebaren. Herhaal de signalen door naar achteren
• Laat niemand alleen. Keert iemand om, rij dan mee. De informele leiders tellen daarom ook steeds de koppen!