Van alles wat rond de Brabantse Wal

We zigzaggen over dijken en bruggen langs weilanden en boerderijen. Een vogelverschrikker staat met zijn armen naar de hemel gespreid. De kerncentrale van Doel in het Antwerpse havengebied staat als een enorme wolkenmachine aan de horizon. Het asfalt gaat over in betonplaten en een stukje kasseien. Achter de dijk doemt een windmolenpark op. Wie zegt dat fietsen in de polder eentonig is?

Draaien en keren in de Vijdtpolder in een vergeten uithoek van West-Brabant. Onze route cirkelt rond de Brabantse Wal, een heuvelrug die de abrupte overgang van Brabant naar Zeeland markeert. Van hoge zandgronden, bossen en heide naar zeekleipolders met dijken, akkers en kreken. En van katholiek naar protestants.

De bult van Woensdrecht

De steilrand is in een ver verleden uitgesleten door de Schelde en verheft zich zo’n twintig meter boven de omliggende polders. De hellingen stellen weinig voor, maar bieden verrassend weidse vergezichten. Het bekendste klimmetje draagt de toepasselijke naam Rijzendeweg (500 m, max 5%). De bult in Woensdrecht schitterde in tal van koersen, waaronder het NK wielrennen van 2018. Mathieu van der Poel, die zijn roots heeft in de streek, pakte toen op onnavolgbare wijze de titel. 

Onze route (116 km, 250 hm) doet de streek in al haar verscheidenheid aan. Vanaf startplaats Hoogerheide maken we een lus over de zandgronden en polders, maar ook de Oesterdam en het Zeeuwse (voormalige) eiland Tholen.

"Elke twintig kilometer krijgen we een ander landschap voor de wielen"

Hoogerheide is een echt wielerdorp. Helemaal vandaag: de cyclocrosswedstrijd GP Adrie van der Poel wordt verreden. De naamgever van de koers komt voorbij gefietst. De parkeerplaats staat vol met campers van coureurs. We zetten de auto neer voor de dopingcontrole. Gelukkig hoeven wij vanmiddag geen plasje in te leveren.

De grens over

We zetten koers naar Ossendrecht in het zuiden. Wielerclubs schuiven door het landschap. De glooiingen van de Brabantse Wal geven een vleugje vakantiegevoel. We sprinten op de klinkers van de Vierwindenlaan (max 6%) die als een mini-Paterberg op de steilrand ligt. Vanaf de Trambaan hebben we panoramisch uitzicht op de haven van Antwerpen en de polders op het snijvlak van Brabant en Zeeland.

We doorkruisen de bossen om bij Huijbergen de grens met België over te steken. Daar wacht een passage dwars door de Kalmthoutse Heide. Fietsend door een savanne-achtig landschap met zandverstuivingen, vennen en bossen verbaast het niet dat deze weg in het favoriete rondje van David van der Poel zit. 

We fietsen langs de woning van de familie Van der Poel in een villawijk met kasten van huizen waarvan enkele een Efteling-gevoel oproepen. Op de weg door Putte-Kapelle is het even oppassen voor verkeersdrukte en gevaarlijk Belgisch straatmeubilair. Terug over de grens worden we getrakteerd op een van de fraaiste dorpsgezichten van Brabant, met de kerktoren van Ossendrecht op de glooiingen van de Brabantse Wal. We sprinten nog het klimmetje van de Laagstraat (max 4%) op, voordat we de steilrand verlaten. 

Willekeurige dijken

Via de Vijdtpolder duiken we Zeeland in. Het landschap neemt een compleet andere gedaante aan met dijken, kreken en windmolens. Dan zetten we koers naar de Oesterdam. De dam die Zuid-Beveland met Tholen verbindt, is met 10,5 km de langste dam van de Deltawerken.

We hebben geluk: de zuiderwind blaast in de rug. De geur van zilt water dwarrelt ons tegemoet. Vissers plukken oesters op de drooggevallen zandbanken. We vormen een treintje en scheren met 35 kilometer per uur langs de Oosterschelde. Heerlijk! 

Eenmaal aan de overkant duiken we de polders in voor een lus rond de stompe toren van het stadje Tholen. We fietsen over dijken die willekeurig door het land lijken te lopen. Maar niets is minder waar: Tholen bestaat uit verschillende eilanden die door inpolderingen aan elkaar zijn geplakt. De dijken onder onze wielen markeren de grenzen van het oude land.

Na een koffiestop in het historische stadshart van Tholen, verruilen we de polders voor de naald- en loofbossen rond Bergen op Zoom. We maken tempo op een serie wegen van glad asfalt, dwars door de Bergse Heide en landgoed Zoomland.

In de finale van onze route zoeken we de polders en de steilrand weer op. Het parcours vertoont trekjes van een voorjaarsklassieker, met klimmetjes en kasseien. We pakken de bultjes van de Vossenweg (max 4%) en Beukendreef (3%) mee. Dan zetten we koers naar de Hogerwaardpolder.

Dwars door dit stuk niemandsland op de grens van Brabant en Zeeland loopt een monument van een kasseistrook die met een lengte van twee kilometer een horde van formaat is. Niet voor niets werd de strook opgenomen in profwedstrijden als de Schaal Sels en World Ports Classic. De organisatie van het NK van 2018 liet deze scherprechter helaas links liggen.

Bollende kasseien

We maken vaart op een stukje klinkers om vanaf de dijk de polder in te duiken die in 1912 is aangewonnen. Een zwerm vogels strijkt neer op de plassen. Het eerste deel liggen de kasseien schots en scheef; hier is het doorbijten en tempo houden. Maar na de boerderij, het enige huis in de wijde omtrek, bollen de kasseien beter en kunnen we op adem komen.

"Nog even doortrekken tot aan de bocht en onze Parijs-Roubaix-ervaring zit erop"

Via Völckerdorp, het oostelijkste gehucht van Zeeland, koersen we voor het laatste stuk af op de Brabantse Wal. In Woensdrecht pakken we de finalelus van het NK 2018 op. Waar Mathieu van der Poel de Rijzendeweg met zo’n 38 kilometer per uur gemiddeld op sprintte, hebben wij aanzienlijk meer moeite met deze bult. Sterker nog: fietsmaatje Martijn gaat door zijn rug, dus we zijn blij dat er een bankje met uitzicht bovenop de klim geplaatst is.

Eenmaal boven dalen we af om in Hoogerheide het klimmetje Onderstal/Scheldeweg (max 4%) mee te pakken. Maar net als we Mathieu’s Strava-record willen aanvallen (dream on), stuiten we op een wegafsluiting vanwege de plaatselijke crosswedstrijd. Fietsen in een wielerdorp heeft ook nadelen.

Heb je een Fietssport-PLUS-account? Download de Polders en Brabantse Wal route