Routes + Reizen
De reuzen van het Zwarte Woud
Voor loodzware cols hoef je niet helemaal naar de Alpen te tuffen.
- Routes + Reizen
- Gewijzigd op 20 augustus 2024
(On)betrouwbare online fietsroutes
Mountainbikers en gravelbikers vinden online de mooiste onverharde routes. Maar die routes leiden niet altijd over vrij toegankelijke paden. Hoe komt dat en wat kunnen we er tegen doen?
Komt dit bekend voor? Een vriendin van je fietste onlangs mee met een georganiseerde graveltocht. Ze appt: “Supermooi, aanrader! Ik stuur je de GPX.” Enkele dagen later fiets jij precies dezelfde route. Na een paar kilometer stuit je op een bordje met ‘Verboden toegang’. Maar ja, dit is toch echt de digitale route van die prachtige graveltocht, dus je rijdt door. Of kijk je nog eens goed en fiets je een eindje om?
“Dit komt vaker voor dan je denkt”, zegt Troy Corsen. Hij is bij de NTFU verantwoordelijk voor de belangenbehartiging van MTB en gravel. “Voor sommige toertochten wordt door natuurorganisaties en terreineigenaren eenmalig toestemming gegeven om over bepaalde paden te fietsen. Dat geldt dan alleen voor die ene dag. Op andere dagen is het niet toegestaan om daar te fietsen. Maar ja, fietsers halen die route daarna van internet en gaan op pad. Dan fietsen ze soms ergens waar dat niet mag.”
Veel van die fietsers maken en vinden op online platforms zoals Strava en komoot de mooiste GPX-routes. Maar zijn deze routes wel betrouwbaar? Troy Corsen: “Het is een complex probleem. Want nee, dat zijn die routes dus helaas niet altijd. Ze geven niet goed aan waar je wel en niet mag fietsen. De borden in natuurgebieden zorgen af en toe ook voor verwarring en toegangsregels kunnen verschillen per gebied.”
Imke de Jong, Specialist Natuurbeleving en Recreatie bij Natuurmonumenten, kan zich de verwarring rondom toegangsregels goed voorstellen. Natuurmonumenten bezit en beheert meer dan 110.000 hectare natuur in Nederland. “Natuurbescherming staat bij ons voorop. Het is bij ons heel simpel: je mag alleen fietsen op de openbare fietspaden en daarvoor aangewezen paden. Maar dit verschilt per terreinbeheerder en soms zelfs per gebied. Voor sommige gebieden heb je bovendien een vignet nodig. En als je online een leuke route hebt gevonden en lekker in de flow zit, kun je ongemerkt een toegangsbord passeren. Misschien denk je dat het niet zoveel uitmaakt om in je eentje ergens te fietsen waar dat niet mag, maar op een dag kunnen er op die plek wel honderden ‘eentjes’ voorbijkomen. Dat gaat echt ten koste van de natuur, waarvan we met z’n allen juist zo willen genieten.”
“Dit komt vaker voor dan je denkt”, zegt Troy Corsen. Hij is bij de NTFU verantwoordelijk voor de belangenbehartiging van MTB en gravel. “Voor sommige toertochten wordt door natuurorganisaties en terreineigenaren eenmalig toestemming gegeven om over bepaalde paden te fietsen. Dat geldt dan alleen voor die ene dag. Op andere dagen is het niet toegestaan om daar te fietsen. Maar ja, fietsers halen die route daarna van internet en gaan op pad. Dan fietsen ze soms ergens waar dat niet mag.”
Verwarrend
Nederland telt ruim een half miljoen MTB’ers en meer dan 260 uitgepijlde MTB-routes, die onderhouden worden door duizenden vrijwilligers. Het gravelrijden is bovendien bezig aan een opmars. Uit de Wielersportmonitor 2023 blijkt dat inmiddels dertien procent van de wielersporters ook regelmatig op de gravelbike zit.Veel van die fietsers maken en vinden op online platforms zoals Strava en komoot de mooiste GPX-routes. Maar zijn deze routes wel betrouwbaar? Troy Corsen: “Het is een complex probleem. Want nee, dat zijn die routes dus helaas niet altijd. Ze geven niet goed aan waar je wel en niet mag fietsen. De borden in natuurgebieden zorgen af en toe ook voor verwarring en toegangsregels kunnen verschillen per gebied.”
Imke de Jong, Specialist Natuurbeleving en Recreatie bij Natuurmonumenten, kan zich de verwarring rondom toegangsregels goed voorstellen. Natuurmonumenten bezit en beheert meer dan 110.000 hectare natuur in Nederland. “Natuurbescherming staat bij ons voorop. Het is bij ons heel simpel: je mag alleen fietsen op de openbare fietspaden en daarvoor aangewezen paden. Maar dit verschilt per terreinbeheerder en soms zelfs per gebied. Voor sommige gebieden heb je bovendien een vignet nodig. En als je online een leuke route hebt gevonden en lekker in de flow zit, kun je ongemerkt een toegangsbord passeren. Misschien denk je dat het niet zoveel uitmaakt om in je eentje ergens te fietsen waar dat niet mag, maar op een dag kunnen er op die plek wel honderden ‘eentjes’ voorbijkomen. Dat gaat echt ten koste van de natuur, waarvan we met z’n allen juist zo willen genieten.”
Troy Corsen van de NTFU ziet dat de toenemende recreatiedruk in de natuur de verhoudingen tussen gebruikers onderling en terreinbeheerders op scherp zet. “Er ontstaan conflicten, bijvoorbeeld wanneer gravelrijders en wandelaars elkaar onderweg tegenkomen. Dergelijke conflicten kunnen bovendien leiden tot het permanent afsluiten van paden en routes. Dat willen we voorkomen. Als niet direct duidelijk is of je ergens mag fietsen, stop onderweg even, kijk op de toegangsborden en hou je aan de regels.”"Conflicten kunnen leiden tot het permanent afsluiten van paden en routes"
Kwetsbare natuur
De NTFU deed in 2022 onderzoek onder honderden gravelrijders. Daaruit kwam naar voren dat 81 procent de geldende toegangsregels goed in de gaten houdt bij het maken of downloaden van een route. “Dat is ook onze ervaring, fietsers houden zich in het algemeen prima aan de regels.”, zegt Roebijn Schijf, Marketing Manager voor Nederland en België bij online routeplatform ‘komoot’. “Wij geloven erin dat we onze gebruikers het beste helpen als ze over de juiste informatie beschikken om prachtige routes te maken en downloaden. In onze planner krijgen gebruikers te zien waar ze een route intekenen over paden met beperkte toegang. Dan kunnen ze de route daarop aanpassen. Ook zien ze tijdens het plannen wanneer hun route door een natuurgebied loopt, inclusief een link naar de lokale regels in dat gebied.”Roebijn Schijf erkent echter dat de informatie in de routeplanner niet altijd compleet is: “Het is belangrijk dat de routes en kaarten op ons platform betrouwbaar en correct zijn. Toch kan het voorkomen dat gebruikers een route maken of vinden op komoot en ter plekke blijkt dat ze ergens niet mogen fietsen. De informatie in onze routeplanner moet dan gecorrigeerd worden in OpenStreetMap (OSM, red.). Dat is de database waaruit komoot en andere routeplatforms hun informatie halen over paden en wegen. Eerder gemaakte routes worden door ons systeem geüpdatet met de meest recente OSM-informatie. Dit zorgt ervoor dat die routes weer actueel zijn.”"Het is belangrijk dat de routes en kaarten op ons Komoot platform betrouwbaar en correct zijn"
In goede banen
Een paar jaar geleden liep een aantal populaire MTB- en gravelroutes over de hellingen van de Sint-Jansberg bij Plasmolen in de buurt van Nijmegen. De paden door het kwetsbare gebied, werden door Natuurmonumenten afgesloten. “In het Rijk van Nijmegen worden mountainbikers en wandelaars sinds 2021 van elkaar gescheiden. De MTB-route loopt daarom nu om het kwetsbare gebied bij de Sint-Jansberg en er niet langer overheen. Maar ook voor andere gebruikersgroepen zijn er daar aanpassingen doorgevoerd”, zegt Imke de Jong. Maar op internet gaan nog steeds oude routes rond. Daarom denken sommige fietsers dat ze daar wél kunnen fietsen, terwijl dat niet meer mag.Roebijn Schijf legt uit dat komoot samenwerkt met terreinbeheerders om ervoor te zorgen dat de informatie over de toegankelijkheid van paden up-to-date is. “We moedigen hen aan om updates aan ons door te geven of de toegankelijkheid zelf aan te passen in OSM. Ook kunnen onze gebruikers routeproblemen rapporteren in de planner, zowel in de app als op de website. Daarnaast creëren wij voor specifieke gebieden zogenaamde collecties, verzamelingen van routes die door de betreffende beheerders worden aanbevolen. Zo helpen we onze gebruikers aan mooie én betrouwbare routes. Ik geloof erin dat mensen die genieten van de natuur zich ook bewuster worden van de waarde ervan. Dat komt de natuurbescherming in Nederland alleen maar ten goede.”
Betere informatie
“Het wordt buiten steeds drukker. Dat vraagt om actuele en correcte informatie als je online een fietsroute maakt.”, zegt Roebijn Schijf. “We zien op ons platform dat er ook veel gebruikgemaakt wordt van community content: betrouwbare informatie die door onze gebruikers zelf wordt toegevoegd.”Volgens Imke de Jong ligt een deel van de oplossing voor de toenemende recreatiedruk in het vergroten van de aantrekkelijke groene ruimte en het creëren van nieuwe routes. “Niet alleen in het landelijk gebied maar ook bij de steden. Ik nodig MTB’ers en gravelrijders van harte uit om hierin samen met ons op te trekken en creatieve oplossingen voor die plekken te bedenken.”
Troy Corsen: “Bij de NTFU hechten we waarde aan samenwerking en een open dialoog. Natuurlijk moeten fietsers zelf goed opletten waar ze wel en niet mogen fietsen. Maar je kunt de verantwoordelijkheid niet volledig bij de fietser neerleggen. Ook digitale routeplatforms en terreineigenaren spelen een belangrijke rol. We gaan de komende maanden graag het gesprek met hen aan. Met als belangrijk punt op de agenda: het verbeteren van de informatievoorziening, zowel online als door bebording in de buitenlucht. Dit is essentieel om fietsers over de juiste singletracks en onverharde paden te laten rijden. Zo blijven mooie fietsavonturen mogelijk en de natuur toegankelijk voor iedereen.”
Voor dit artikel benaderden we ook sportplatform Strava. Zij reageerden niet op ons verzoek.
Toekomstbeeld
Om de toekomst van het mountainbiken en gravelbiken veilig te stellen, wil de NTFU met terreineigenaren en routeplatforms kijken waar routes onderdeel van de oplossing zijn, waar we vrij kunnen blijven fietsen en hoe ze dit beter met jou als fietser kunnen communiceren. De bond komt daarom met een plan om te zorgen dat je ook in 2035 nog kunt mountainbiken en gravelbiken: het visiedocument Nieuwe Paden.Tekst: Merijn Heijne
Beeld: Bram de vrind
Door Redactie Fietssport
Redactie Fietssport
Dit vind je misschien ook interessant
Routes + Reizen
Trail Update 10-2019
Een korte update over de Nederlandse MTB-trails.
Routes + Reizen
Gravel happen vanuit Holten
De Sallandse Heuvelrug heeft het allemaal.
Routes + Reizen
Gravelen door de Duitse Alpen
Van de Bodensee naar de Königssee.
Routes + Reizen
Alternatieve routes in Zuid-Limburg
Een keuze uit de ruim 200 klimmen in Nederlands populairste fietsgebied.