Dokkeren op z’n Drents; fietsen over flinten in de Hel van het Noorden

De zon prikt door het bos. Voor ons lopen de flinten als een stenen tapijt kilometerslang het woud in. Ik stuur mijn fiets door de zuigende modder, over het zompige gras, terug naar de solide keien. Een vennetje met glinsterend water doemt op. Dokkeren in prachtige decors, dat is fietsen over de Drentse keien. 

Hel van het Noorden

Geïnspireerd door de voorjaarsklassieker Parijs-Roubaix zijn Bart en ik naar Drenthe afgereisd om onze eigen Hel van het Noorden te fietsen. In de dunst bevolkte provincie van ons land kun je kilometerslang dokkeren. Over de flinten, de Drentse broertjes van de kasseien.

Deze ronde stenen zijn in de ijstijd meegevoerd vanuit Scandinavië, samen met de grotere exemplaren waarvan hunebedden zijn gebouwd. Bij de Hondsrug, grofweg tussen Assen en Emmen, pluk je de keien overal uit de grond. Vanaf de achttiende eeuw werden de flinten gebruikt voor het verharden van wegen. Eerst tussen dorpen, later door de staatsbossen die als ontginning van de woeste gronden werden aangelegd. 

Begin vorige eeuw zwoegden soms wel vijfhonderd arbeiders tegelijk aan een flintenweg, lezen we in het boek 'Koersen over Kasseien & Kiezelstenen' van Martijn Sargentini. Steentje voor steentje werden de keien met de lange kant omhoog in de grond geduwd, een precisiewerk.

Klassieke koersgevoel

Waar de meeste flintenstroken zijn verdwenen onder het asfalt, ligt er nog ruim vijftig kilometer aan stroken verstopt in het bos en op de heide.

Bart heeft een 110 kilometer lange route getekend die maar liefst 42,3 kilometer aan flinten meepakt, verdeeld over 26 stroken. Klassieker-gevoel gegarandeerd!

We vertrekken vanuit het historische dorp Orvelte, een paar kilometer van Westerbork. Na een korte warming up, volgt de eerste strook: het Wezuperveld (3,4 km). De stenen zijn besmeurd met modder en overwoekerd door gras.

De dag na de verregende Parijs-Roubaix ligt het bos er nog drijfnat bij. Met lichte zenuwen stuur ik mijn racefiets de strook op. Ik had niet verwacht dat de keien er zo slecht bij zouden liggen. Heftig!

"Eenmaal op de stenen valt het reuze mee"

Maar eenmaal op de stenen valt het reuze mee. De keien zijn kleiner dan kasseien en liggen dus dichter bij elkaar. Als gevolg heb je meer grip en stuiter je minder van steen naar steen.

Het karrenspoor is minder diep omdat er geen zwaar (landbouw)verkeer overheen gaat. Hoogstens de jeep van de boswachter. Het aangezicht van flintenstroken blijkt afschrikwekkender dan het rijden zelf.

Onze aanvankelijke onzekerheid maakt al gauw plaats voor plezier. Handen losjes op het stuur, achterop het zadel zitten, zwaar verzet draaien en de fiets zijn weg laten zoeken. Dokkeren maar!

Prachtige natuur

De prachtige natuur waarin de stroken verstopt liggen, draagt bij aan het plezier. Van de boswachterijen van Schoonloo en Grolloo tot het Drouwenerveld.

We hobbelen kilometerslang over kaarsrechte wegen door het bos met heidevelden en vennen als welkome afwisseling. Een kudde geiten steekt over als we over de flintenstrook bij De Kiel fietsen. We passeren hunebedden en reusachtige zwerfkeien.

"We passeren hunebedden en reusachtige zwerfkeien"

Het is opvallend dat veel van deze oerwegen gewoon openbare weg zijn. Toegankelijk voor voertuigen tot 1,8 ton, waarschuwt een bord voor een naamloze strook bij Grolloo. Alsof een vrachtwagenchauffeur het in zijn hoofd haalt om deze weg in te slaan.Het fietsen over de flinten bezorgt ons een heroïsch gevoel. We raken langzaam besmeurd met modder en dokkeren op plekken waar niemand komt. Over oerwegen die in vervlogen tijden zijn aangelegd door Drentse arbeiders.

Natuurlijke scherprechters

Niet gek dat de flintenstroken al jaren worden opgenomen in wedstrijden zoals de Ronde van Drenthe en Drentse 8 van Westerveld. Drievoudig Parijs-Roubaix winnaar Fabian Cancellara dokkerde ooit over de Drentse flinten. Een piepjonge Anna van der Breggen werd gekroond tot keienkoningin tijdens de Assen Jeugdtour.

"De koers wordt meestal echt gemaakt op de keienstroken"

De stroken geven deze wedstrijden een eigen karakter. De stenen hordes zorgen bovendien vaak voor een schifting.

“In de Ronde van Drenthe wordt de koers meestal echt gemaakt op de keienstroken. Het gaat vaak niet eens zozeer om de strook zelf, maar om er in een goede positie aan te kunnen beginnen”, aldus Anna van der Breggen in het boek 'Koersen over Kasseien & Kiezelstenen'. Regelmatig volgen we stukken van het parcours van de Ronde van Drenthe. Zoals het Staatsbos dat met 6 kilometer de langste flintenstrook van Nederland is.

En de Voorbosweg (3,6 km) die met een paar stukken valsplat de energie uit je benen zuigt. Gevolgd door de Exloërzandweg (2,7 kilometer) waarop we met tegenwind stoempen door het open veld. Enkele hoogteverschillen op de Hondsrug geven de route in deze fase kleur.

Zachtaardige keien

In de finale pakken we de Schaapstreek (4,4 kilometer) mee. De zakkende zon laat de keien glimmen.

De stook wordt onderbroken door een viaduct van de N34 (bijnaam ‘Hunebed Highway’) en duikt dan de Boswachterij Odoorn in. Soms zijn de stenen ver te zoeken. Maar inmiddels weten we: als je de stenen niet ziet, dan voel je ze wel.

Ook op de slechtere stukken houden we prima grip. Na dik 100 kilometer fietsen en dokkeren begint het klappen van de keien fysiek door te wegen. Pijn in de onderrug en stramme hielen.

Maar als we uit de pedalen klikken, hebben we geen blaren of verkrampte armen zoals na een zware kasseientocht. Zo blijkt nog maar eens dat de flinten zachtaardiger zijn dan de kasseien.

Kies de juiste fiets

Wil je de route zelf fietsen? Als je het echte kasseiengevoel wil ervaren, raden wij aan om hem op de racefiets te doen. 28 millimeter banden met lage bandendruk werkten voor ons prima!

Ben je wat minder avontuurlijk ingesteld of wil je je paradepaardje niet vies maken, dan kun je deze ronde ook op de gravelbike doen. Moet je wel wat harder trappen op het asfalt.