Rondje Biesbosch

Nog geen tien jaar geleden was de Noordwaard in de Brabantse Biesbosch een doorsnee polder zoals Nederland er vele kent: met boerderijen, weilanden en kaarsrechte wegen. Maar na de overstromingen van halverwege de jaren negentig werd besloten om de Noordwaard te herinrichten en zijn oude functie van overloopgebied terug te geven. 

In 2015 werd de ontpoldering voltooid en het gebied toegevoegd aan Nationaal Park De Biesbosch. Dat natuurgebied is daarmee ruim 1.500 hectare groter geworden. De weilanden hebben plaatsgemaakt voor moerassen, kreken, terpen, vogels, grazers én een wirwar aan rustige wegen, brede fietspaden en bruggen waar je je wielerhart kunt ophalen.

Clubroute over de mooiste fietspaden 

Bij de leden van TC Waalwijk is dat niet onopgemerkt gebleven. De club heeft een route van 105 km uitgetekend, die over dijken langs de Afgedamde Maas en Merwede voert om daarna over de mooiste wegen en fietspaden van de Biesbosch te dwalen. Met halverwege een koffiestop bij het café aan de Spieringsluis op het westelijkste punt van de route. 

TC Waalwijk heeft ruim honderd leden, waarvan zo'n vijfentwintig actief. Jaarlijks hoogtepunt voor de club is de toertocht De Langstraat Klassieker die in september vanuit Waalwijk wordt verreden en deelnemers de keuze biedt uit vier afstanden. 

Vaste prik op de kalender

Afgelopen jaar trok de tocht een kleine vijfhonderd deelnemers. Ook het Rondje Biesbosch is vaste prik op de jaarkalender van de toerclub, vertelt routebouwer Ronald Luyten die Marco, Thijs en mij vandaag samen met clublid Martin de Jong over het parcours leidt.

Ronald en Martin zijn fanatieke fietsers; ze hebben er medio oktober al zo'n tienduizend kilometer op zitten. Elk jaar voegt Ronald nieuwe wegen toe om de route te perfectioneren en de leden iets nieuws te bieden. “Jaren geleden kon je van Werkendam over de hoofdweg naar het Biesbosch Museum fietsen en meer keuze was er niet."

"Nu kun je uren dwalen door het gebied. We ontdekken nog steeds nieuwe wegen”

Langs de zondagochtendmis

Vanmorgen zijn we de brug bij Heusden overgestoken om over de dijk langs de Afgedamde Maas naar het noordwesten te rijden. Bij Woudrichem weken we even af van de route om het monumentale vestingstadje te bekijken met zijn haven, molen en karakteristieke Sint-Martinuskerk met stompe toren. Fietsend langs de kerk, hoorden we het gezang van de zondagochtendmis.

Dammen en strakke bruggen

Via de Biesboschsluis bij Werkendam – de enige toegangsweg tot de Biesbosch – rijden we het gebied in. 'Let op! Mogelijk water op de weg', waarschuwt een bord op het buitendijks fietspad langs de Merwede. Het parcours leidt verder over de Bandijk, een brede weg die met zijn opeenvolging van dammen en strakke bruggen zou kunnen schitteren in een autoreclame.

“We dalen af van de dijk naar de weidse wetlands”

Daar volgt een vermakelijke afwisseling van kronkelende wegen, fietspaden en bruggetjes. Kuddes Koniks paarden, Schotse hooglanders en waterbuffels grazen in de weilanden, terwijl zwermen trekvogels overvliegen. 

We rijden langs sissende boomrijen en zoemende watermolens, terwijl de zon door de wolken probeert te breken. De zuiderwind blaast dan weer in de rug, dan weer op kop en dan weer op de kant. Langs het fietspad lopen vogelaars met grote kijkers over de schouder.

De koffiestop vindt plaats bij Café Van Oversteeg aan de Spieringsluis op het westelijkste punt van de route. Als de koffie is weggespoeld en de appelbollen zijn gezakt, springen we weer op de fiets. De zon is doorgebroken en geeft de weilanden en waterpartijen extra kleur. De westkant van de Biesbosch bestaat uit meer water dan land. Bruggen, dammen, kreken en wilgenbossen wisselen elkaar af.

De strijd tegen het water

We passeren het Biesbosch museum dat vertelt over de historie van het gebied. De Biesbosch wordt, zoals veel plekken in ons land, getekend door de strijd van de mens tegen het water. 

Het gebied stond ooit bekend als de Groote Waard en telde verschillende dorpen. Maar de Sint-Elisabethsvloed van 1421 zorgde voor rampspoed. De dijken braken en door de jaren ontstond een binnenzee, met getijdewerking tot twee meter. Dertig dorpen in de regio verdwenen. Later slibde de zee dicht en werden delen ingepolderd. Na de afsluiting van het Haringvliet in 1970 verdween de getijdewerking. Met de laatste ontpoldering is het krekenpatroon van rond 1905 teruggebracht. 

Terug in de Noordwaard volgt een nieuwe 'droomweg'. We rijden oostwaarts over het strakke asfalt van de doorgaande weg die met zes bruggen door het gebied loopt. Met de wind in de rug halen we snelheden tot 50 km p/u. In no time bereiken we de sluis die de poort tot de Biesbosch vormt. Marco sprint af naar het plaatsnaambord Werkendam en mist op een haar na de Strava-KOM.

Contrast in de finale

Dan laten we het nationaal park achter ons en zwoegen met harde tegenwind op het smalle fietspad met uitzicht op de Biesbosch over de dijk richting naar het zuiden. Als je met een grote groep bent, kun je hier beter op de weg rijden. 

Bij Hank komt de Keizersveerbrug over de Maas in zicht, die de finale van de route inluidt. Marco en Martin zetten de sprint in. Ronald en ik laten als mindere sprinters wijselijk lopen. Door kaarsrechte polders rijden we terug naar Waalwijk. Het contrast met de kronkelwegen door de Biesbosch kan bijna niet groter.