De ideale racefiets

Modetrends, emotie en de prijs bepalen in grote mate je aankoop. Met wat meer voorinformatie kun je echter een racefiets kopen die optimaal past bij jou en jouw doelstellingen.

Als uitgangspunt nemen we de fietser die korte en lange ritten fietst, maar ook cyclosportieve tochten en/of graag de bergen in gaat. De belangrijkste eisen die bij dat profiel hoort en die je aan het framemateriaal stelt zijn: duurzaam en veilig, comfortabel, niet te licht en niet te zwaar en betaalbaar. Natuurlijk moet het frame ook mooi zijn, maar laat dat niet jouw belangrijkste overweging zijn om een bepaalde racefiets te kopen.

De sterkte en stijfheid van een frame zijn belangrijke factoren. Maar welke stijfheid past het best bij jouw fietsdoelstellingen, fietsgebruik, jouw lengte, gewicht en trapkracht? Eén ding is zeker, stijfheid gaat niet samen met comfort. En comfort is van invloed op vermoeidheid en prestatieverlies. Kies bij dit profiel niet voor het stijfste frame, maar kies voor een balans tussen stijfheid en comfort.

De vijf smaken

De vijf belangrijkste framematerialen zijn staal, aluminium, titanium, magnesium en composiet. Deze vijf materialen geven een frame verschillende rijeigenschappen. Voor comfort moet het materiaal kunnen vervormen en daarna weer in de oorspronkelijke positie kunnen terugkeren. Staal en titanium doen dat het best. Tevens moet het materiaal in een bepaalde mate trillingen en schokken kunnen dempen. Ook hier staan staal en titanium vooraan, samen met magnesium. Technisch is het mogelijk om van alle vijf de materialen frames te maken met een gewicht van circa 1000 gram. Maar, lichtgewicht frames zijn ook het meest kwetsbaar. Staal en titanium zijn de sterkste materialen. Magnesium en composiet zijn het lichtste. De stijfste materialen zijn magnesium, composiet en aluminium.

Plussen en minnen

De voordelen van staal zijn duurzaamheid, degelijkheid, betrouwbaarheid en de aangename rijeigenschappen. Staal breekt nooit onvoorspelbaar of plotseling. Door de elasticiteit is het comfort van staal optimaal. Een fabeltje is dat staal slapper wordt in gebruik. Ook een voordeel van staal is dat het bij beschadiging gerepareerd kan worden en het is zeer goed recyclebaar, waardoor het zijn waarde houdt. Een nadeel van staal is het iets hogere gewicht.

Aluminium heeft een laag gewicht, grote stijfheid en een gunstige prijs. Scandium is een van de sterkste aluminiumlegeringen. Nadelen van aluminium zijn de geringere duurzaamheid ten opzichte van staal en titanium, soms te grote stijfheid en kans op plotselinge breuk bij krassen/kerven na val. De recyclebaarheid is goed.

De voordelen van magnesium zijn te vergelijken met die van aluminium. Maar magnesium is comfortabeler dan aluminium, het dempt trillingen en schokken beter, waardoor minder snel vermoeidheid optreedt. Magnesium moet goed beschermd zijn tegen corrosie en is goed recyclebaar.

Composiet (carbon) heeft een laag gewicht, hoge stijfheid en soms comfort en trendy vormgeving. De nadelen van composiet () zijn, de kwetsbaarheid en krasgevoeligheid, lage drukbestendigheid, moeilijk te repareren, betrouwbaarheid en veiligheid (kans op plotselinge breuk bij zijdelingse impact of overbelasting), soms te stijf en vaak hinderlijke resonanties. Het grootste nadeel van composiet is dat het milieubelastend is. Het is niet goed te recyclen, vooral de epoxyhars is slecht voor mens en milieu. Na gebruik/breuk verliest composiet zijn waarde. Over de duurzaamheid van composiet is nog onvoldoende bekend.

Ronde of ovale buizen?

Naast het materiaal zijn er nog andere belangrijke factoren die de stijfheid van een framebuis bepalen zoals de buisdiameter, de wanddikte, de vorm en de lengte van de buizen. Ronde buizen zijn in alle richtingen even sterk, ovale buizen vooral in één richting. De wanddikte van buizen kan worden aangepast aan de krachten die op een deel van de buis worden uitgeoefend. De buizen zijn dan dubbel of triple butted. Daarmee kun je lichtere frames construeren die toch nagenoeg even sterk zijn. Bij composiet (carbon) kan sterkte en het gewicht variëren door toepassing van andere en/of fijnere carbonweefsels, het aanpassen van de richting van de carbonweefsels en het aantal carbonlaagjes en de hoeveelheid epoxyhars.

Bedenk bij het kiezen van jouw framemateriaal dat de rijeigenschappen en het comfort mede worden bepaald door de wielen en de banden. Wielen met hoge velgen geven beduidend minder comfort en zijn onveiliger bij harde wind en windvlagen.