Top 10 beklimmingen in het Rijk van Nijmegen

De stuwwallen in de streek werden in de voorlaatste ijstijd gevormd door opstuwing van landijs dat toen tot de denkbeeldige lijn Haarlem-Utrecht-Nijmegen reikte. Het hoogste punt, de Vlierenberg bij Berg en Dal, is net geen 100 meter boven NAP. De heuvels in het Rijk van Nijmegen zijn onderdeel van de grotere Nederrijnse Heuvelrug die helemaal doorloopt tot aan Krefeld in Duitsland. 

Wij beperken ons in deze top 10 tot de Nederlandse heuvels rond Berg en Dal en Groesbeek, want die zijn er genoeg. Sterker: de klimmetjes langs de steile heuvelrand vanuit Beek en Ubbergen behoren tot de zwaarste van Nederland buiten Zuid-Limburg.

Fietsend door de streek vind je veel afwisseling. Van schaduwrijke bossen tot weidse landerijen met zelfs enkele wijngaarden. De panorama’s vanaf de heuvels over het Reichswald aan de Duitse zijde maken het vakantiegevoel compleet. 

In de streek vinden dan ook jaarlijks verschillende toertochten plaats, zoals de Ronde van Nijmegen en de Honderdduizend Klimrit. Gekoerst is er ook. Nijmegen ontving bijvoorbeeld de Giro d’Italia (2016) en ook de Boels Ladies Tour (2018) kwam er op bezoek. Annemiek van Vleuten reed toen solo naar de overwinning. Als je zelf eens een koers wilt rijden, kun je deelnemen aan de recreantenwedstrijd van de Omloop der Zevenheuvelen. Je rijdt over een parcours met de Zevenheuvelenweg, Muur van Beek en Oude Holleweg. Stuk voor stuk fraaie wegen die je in onze top 10 terugvindt.

10. Beekmandalseweg (0,4 km, max 11%)

Kort, maar krachtig. Zo laat de Beekmandalseweg bij Nijmegen zich omschrijven. De felle klim ligt aan de noordkant van de stuwwal tussen de Ubbergseweg en Ubbergseveldweg in Nijmegen-Oost. Het is een verborgen parel die je leidt door een mooi stukje bos vlakbij de stad.

Fietsend op de klinkers van de Ubbergseweg, moet je oppassen dat je deze klim niet over het hoofd ziet. Je draait hem op tussen twee witte huizen vlakbij het tankstation. Opwarmen is er niet bij, de klim gaat vanaf de voet met een felle 10 procent omhoog. De smalle weg leidt je door dichte begroeiing, afgewisseld met enkele huizen die met fraai uitzicht op de helling liggen. Vlak voor de top zie je de appartementengebouwen en weet je dat de stad hebt bereikt. De klimt tikt in de laatste honderd meter nog even 11 procent aan. Al met al reden genoeg voor een vermelding in deze top 10.

9. Holleweg (Sint-Jansberg) (0,6 km, max 7%)

Deze helling vinden aan de zuidkant van de heuvelrug in Limburg op de grens met Gelderland en Duitsland. Hier heeft de Maas scherpe randen in de stuwwal geslepen. De klim is de buurman van de Zevendalseweg die je vanwege zijn fabelachtige ligging ook in deze top 10 vindt.

De beklimming van de Holleweg is niet bijzonder zwaar. Hij tikt over 0,6 kilometer maximaal 7 procent aan. Maar de prominentie van de helling in het landschap en het panoramische uitzicht vanaf maken vermelding in deze lijst zeker op zijn plek. Bovendien voel je deze slingerende holle weg toch behoorlijk in de benen. Niet voor niets was de Holleweg een van de favoriete trainingsklimmetjes van Peter Winnen, tweevoudig Touretappewinnaar op Alpe d’Huez.

Komend vanuit Milsbeek zie je de Sint-Jansberg (77 meter) liggen. Je rijdt over het betonnen fietspad langs de Provincialeweg N843. Daar loopt ook het bekende Pieterpad van Pieterburen in Groningen naar de Sint-Pietersberg bij Maastricht. Bij de voet van de helling laat je het verleidelijke terras van Eethuis De Diepen rechts liggen. Je bestelt geen koffie, maar begint aan het klimwerk!

Maak vooral tempo aan de voet van de beklimming, want de snelheid heb je op het steile stuk na 200 meter nodig. De meest fitte wielrenners pakken het stuk 7 procent op het buitenblad. De Holleweg doet zijn naam eer aan door zich metersdiep in de heuvel te slijpen. Bij het passeren van de picknicktafel heb je het ergste gehad. Dan schakel je nog eens op of blijf je in het zadel om door te rijden naar de top. 

In de afdaling volgt een panoramisch uitzicht op de vallei van Groesbeek en de heuvelrug bij Berg en Dal aan de horizon. Zo zie je maar weer, een mooie helling hoeft niet zwaar te zijn.

8. Van Randwijckweg (1,2 km, max 10%)

Het is 7 mei 2016. De tweede etappe van de Giro d’Italia voert over een lengte van 190 kilometer van Arnhem naar Nijmegen. Maarten Tjallingii zit in de kopgroep van drie die strijdt om de bergtrui op de Muur van Beek, een klim van de vierde categorie. Omar Fraile gaat van kop af aan. Tjallingii gooit alle registers open, maar komt niet in het wiel. De Spanjaard mag die dag de bergtrui aantrekken. 

De in Arnhem woonachtige Tjallingii zou de volgende dag op de Posbank alsnog de bergtrui pakken. Maar hij bewaart dus geen goede herinneringen aan de helling vanuit Beek. De Muur van Beek loopt over de Van Randwijckweg en Nieuwe Holleweg naar Berg en Dal. Velen kennen de klim van de afdaling naar de voet van de Oude Holleweg die je uiteraard ook in deze top 10 terugvindt. 

Je gaat de klim aan op de klinkers voor het gebouw van de Gemeentelijke Electriciteits Werken-Nijmegen, waarin begin vorige eeuw generatoren stonden voor de tram tussen Nijmegen en Beek. Een wit-roze paaltje met opdruk ‘Giro di Berg en Dal’ herinnert bovendien aan de doorkomst van de Giro.

Je klimt over een niet al te fraaie brede weg langs de huizen. Met percentages tussen de 5 en 7 procent, gedraagt de helling zich in de beginfase als een loper. Maar naar het einde toe wordt hij venijniger en als hij samenvloeit met de Nieuwe Holleweg, zelfs even 10 procent. Wie op dat punt nog over heeft, lacht het laatst. 

"Een on-Nederlands mooi panorama." 

7. Klein Amerika (1,5 km, max 6%) 

Dit klimmetje verdient zijn top 10 notering niet zozeer vanwege de fysieke uitdaging. Het stijgingspercentage gaat in de beginfase even naar 6 procent en dan heb je het wel gehad. Hoewel tegenwind op het valsplat voor de top een geduchte tegenstander kan zijn.

Nee, Klein Amerika is vooral de moeite waard vanwege de prachtige omgeving. De klim loopt van de Bredeweg bij Groesbeek over de weg Klein Amerika naar het gelijknamige gehucht. Vanaf de glooiende akkers op de top heb je royaal uitzicht over Groesbeek in de vallei en het Reichswald vlak over de grens. Op de hellingen ontwaar je verschillende wijngaarden. Kortweg een on-Nederlands mooi panorama. 

De Canadese vlag die wappert op de top en het karkas van een Amerikaans Waco Glider vliegtuig dat er als oorlogsmonument is neergezet, doen de naam van Klein-Amerika eer aan. De 66 meter hoge heuvel was voor de Amerikanen een strategische plek om parachutisten te droppen tijdens de Operatie Market Garden in 1944. 

Eenmaal op de top volgt het toetje. Er volgt een golvend parcours met afdalingen en korte klimmetjes op de route Klein Amerika – Sint Jansberg. Het uitzicht blijft onvervalst mooi. Veel plezier!

6. Ubbergse Holleweg (0,7 km, max 10%)

De auteurs van De Nederlandse Toppen Top-40 vragen zich in hun boek af of de Ubbergse Holleweg de langste klinkerklim van Nederland is. Misschien wel. Over een lengte van 730 meter lopen de klinkers vanuit Ubbergen tegen de noordelijke stuwwal op. De smalle weg finisht bij de Sint-Maartenskliniek op de berg.

Ubbergen is een deftig dorp aan de noordkant van de heuvelrug bij Nijmegen. Je vindt er oude villa’s met namen als Avalon, Beukenheim en Heuvellust. Langs de Rijksstraatweg staat een beeld van de lezende Nescio ter ere van de bekende auteur die over de streek schreef. 

Langs keurige villa’s ga je de klim over de Ubbergse Holleweg aan. Op de klinkers rijst het hellingspercentage al snel naar 9 procent. Handjes losjes boven op het stuur en klimmen maar! Je klimt langs oude panden die op jaloersmakende plekken in het groen tegen de heuvel zijn gebouwd. De holle weg maakt een slinger door een weelderig bos. Pas op, want het laatste stuk is het zwaarst met 10 procent. Bovenop liggen de klinkers het slechtst. Bij het stoplicht langs de Berg en Dalseweg ben je boven. 

5. Zevenheuvelenweg (3,5 km, max 9%)

Hardlopers kennen hem van de Zevenheuvelenloop en wandelaars lopen er tijdens de Vierdaagse. Ook voor wielrenners is deze golvende weg tussen Groesbeek en Berg en Dal een must tijdens een fietstocht door het Rijk van Nijmegen.

Er bestaat discussie over het werkelijke aantal heuvels in het traject. Vaak wordt beweerd dat de Zevenheuvelenweg geen zeven, maar slechts vier heuvels telt. De vier heuvels bevinden zich echter op de provincialeweg N842 die onderdeel is van de Zevenheuvelenweg. Het totale traject, inclusief de Houtlaan in Groesbeek, telt wel degelijk zeven heuvels. Wat ons betreft is de naam Zevenheuvelenweg dus wel degelijk op zijn plek.

"Bij verkeerde timing sta je zo geparkeerd".

Hoe dan ook is de route een genot om over te rijden. De weg loopt als een achtbaan over de heuvelrug tussen Groesbeek en Berg en Dal. Korte beklimmingen en afdalingen volgen elkaar in rap tempo op. Wil je het parcours zo snel mogelijk afleggen? Neem zoveel mogelijk snelheid mee uit de afdalingen (wel veilig) en sprint uit het zadel bergop. Niet vergeten tijdens het sprinten af te schakelen, want bij verkeerde timing sta je zo ‘geparkeerd’.

Het zwaarste van de zeven klimmetjes is de helling vanaf de kruising Siep/Kamp naar de oorlogsgraven van het Canadian War Cemetery vanuit Groesbeek. Dat klimmetje tikt over een lengte van 1,3 kilometer maximaal 9 procent aan. 

Vergeet tijdens het afzien vooral niet te genieten van het uitzicht, want de Zevenheuvelenweg loopt als een balkon over de flanken van de heuvelrug. Je kunt vanaf verschillende punten de beboste kam van het Reichswald zien liggen. Dit parcours heeft kortweg (bijna) alles wat je wielerhart kan wensen. 

4. Hohldörn (0,9 km, max 8%)

Natuurlijk kun je vanuit het Duitse grensplaatsje Wyler de lange beklimming over de Oude Kleefsebaan richting Berg en Dal pakken. Maar misschien nog wel mooier en uitdagender is om via de Wylerberg naar Nederland te klimmen. 

Op de Wylerberg vind je twee klimmetjes die je achter elkaar kunt rijden. Je begint met de Vogelsang, een korte helling naar een boerderij met machtig uitzicht over de Rijnvallei. Dan daal je af en maakt een haakse bocht naar de Neuer Grenzweg. Deze klim brengt je over een lengte van 900 meter naar de top van de heuvel (52 meter) op de grens met Nederland.

De naam Neuer Grenzweg is toepasselijk, want de grens loopt hier pas sinds 1949. In dat jaar werden de Duivelsberg en andere Duitse gebieden voor Nederland geannexeerd als ‘herstelbetaling’ na de oorlog. Gebieden zoals de Eltenberg werden in de jaren zestig teruggegeven, maar de Duivelsberg bleef Nederlands grondgebied.

Je klimt dus langs de nieuwe grens richting Nederland. Dat gaat eerst met een geleidelijke 4 procent door een idyllische vallei. Een bord waarschuwt je voor de mogelijkheid dat bij nat weer de ‘Strasse Uberflutet’ (overstroomt). Voor de linkerbocht krijgen de benen even respijt, erna wordt de helling steeds steiler met maximaal 8 procent in de laatste meters voor de top. Stop even voordat je de smalle afdaling naar de Oude Kleefsebaan neemt. Vanaf de hellende akkers ontvouwt zich een majestueus panorama op de Rijnvallei dat je niet wilt missen.

3. Oude Kleefsebaan (2,5 km, max 6%)

Deze helling staat ook wel bekend als ‘Tivoli’, genoemd naar het pretpark op de top. Hoewel veel fietsers nog nooit een kaartje hebben gekocht voor ‘’t leukste pretpark voor kids’, kunnen ze de helling dromen. Hij loop van de grens met Duitsland bij Wyler naar Berg en Dal.

Rouleurs, wielrenners met veel power in de benen, zullen in hun handen wrijven bij het zien van het profiel van deze helling. Met 2,5 kilometer en maximaal 6 procent is de Oude Kleefsebaan een echte loper. Je benadert de beklimming vanaf de grens bij Wyler. Je passeert het Aral tankstation waar veel Nederlanders goedkoop komen tanken. Dan gaat het even omlaag naar de voet van de helling die wordt gemarkeerd door een parkeerplaats. 

Langs de glooiende velden begint de weg langzaam te hellen met percentages tot 3 procent. Als je voor een scherpe tijd gaat, is dit de plek om tempo te maken! Maar pas op: de beklimming wordt steeds steiler in het bos bij de Duivelsberg. Zorg dat je wat overhoudt, want in de laatste hectometers voor Tivoli rijst het hellingspercentage naar 6 procent. Als je nog puf hebt: uit het zadel en versnellen naar het plaatsnaambord van Berg en Dal op de top! Eenmaal boven kun je jezelf belonen met taart of een pannenkoek bij wielercafé De Heksendans tegenover Tivoli. 

2. Zevendalseweg (2,2 km, max 11%)

De nummer twee in onze top 10 ligt dermate verscholen dat je er zo voorbij zou rijden. Maar de renners die deze verborgen parel langs de Rijksweg in Plasmolen weten te vinden, zullen zich deze prachtige klim herinneren.

De helling bevindt zich net als de Holleweg op Limburgs grondgebied. Hij leidt naar de Mookerheide, bekend van de slag die er in 1574 werd gevoerd tijdens de Tachtigjarige oorlog. Tegenover elkaar stonden toen de Spaanse overheersers en Staatse troepen onder leiding van de twee jongere broers van Willem van Oranje. Het liep niet goed af voor deze Lodewijk en Hendrik van Nassau: ze sneuvelden en de Spanjaarden overwonnen. Rob de Nijs zingt over de Mookerheide in zijn lied Jan Klaassen de trompetter.

Goed opletten dus als je op het fietspad langs de Rijksweg rijdt. Bij het straatbord ‘Zevendalseweg’ sla je rechtsaf omhoog. Niet vergeten terug te schakelen, want de klim is vrijwel direct 11 procent! Uit het zadel klim je door het bos. Doorbijten totdat het je het hek bij de boerderij ziet. Dan klimt de helling geleidelijk verder over een fietspad van betonplaten. Aan de rechterkant heeft het bos plaatsgemaakt voor golvende weilanden en uitzicht op de bossen van de Sint-Jansberg. 

Het fietspad maakt een rechtse slinger, gevolgd door een korte afdaling. Pas op de paaltjes aan het einde van de afzink. Voorts klim je met geleidelijke percentages over een asfaltweg langs weilanden, boerderijen, boomgaarden en de bossen van de Mookerheide. Met zo nu en dan een doorkijkje op het glooiende landschap rond Groesbeek. Veel beter wordt het niet.

1. Oude Holleweg (0,9 km, max 14%)

‘De Koning van Midden-Nederland’. Treffender dan de website Heuvelsfietsen.nl kunnen we de Oude Holleweg niet omschrijven. Met 74 hoogtemeters verdeeld over een lengte van 860 meter en maximaal 14 procent steekt deze helling met kop en schouders uit boven de andere hellingen in het Rijk van Nijmegen. 

De klim is niet alleen uitblinker in dit gebied. De Oude Holleweg komt volgens hetzelfde Heuvelsfietsen.nl op de zevende plek van zwaarste hellingen van heel Nederland. De helling komt in de ranking voor Limburgse beklimmingen als de Gulperberg, Schweiberg en de vaak overschatte Cauberg.

De klim tussen Beek en Berg en Dal is een holle weg uit het boekje. Hij heeft zich gedurende eeuwen in de flanken van de stuwwal in een donker bos geslepen. Aan het eind van de lijdensweg bevindt zich een uitkijkpunt op de Ooijpolder en het kerkje van Persingen op de top. De Oude Holleweg is ook landschappelijk een uitblinker. 

De profs gebruiken hem vaak als trainingsklim. Marianne Vos wordt er regelmatig gespot. Tweevoudig wereldkampioen Leontien van Moorsel zwoegde zich er jarenlang in vorm. “De Oude Holleweg is zo steil dat ik zelfs pijn in mijn armen kreeg. Die deed ik dus altijd op het binnenblad, anders kwam ik niet boven”, aldus de Brabantse in het boek De Nederlandse Toppen Top-40.

Je gaat de bekendste variant van de beklimming aan via de Rijksstraatweg in Beek. Bij het omhaagde Bartholomeuskerkje (eerste vermelding 13de eeuw) sla je rechtsaf de Nieuwe Holleweg op. Verschiet je kruit niet op de klinkers, want het zwaarste moet nog komen!

Voor je loopt een smalle asfaltweg weg als een tunnel het donkere bos in. Het straatnaambord ‘Oude Holleweg’ markeert het begin van je helletocht. Vergeet niet op tijd terug te schakelen, anders sta je in no time geparkeerd. Vanaf dit punt is de Oude Holleweg een halve kilometer boven de 10 procent.

Je zwoegt door de rechterbocht, waarna de benen even respijt krijgen in een linkse bocht. Dan volgt het steilste stuk met 14 procent tussen de hekken. Er zit niets anders op dan doorbijten tot aan de top. Als je voorwiel langs de parkeerplaats bij het hotel ‘Val Monte’ rolt, bent je er vanaf. Klik uit de pedalen en geniet van het uitzicht op de Ooijpolder bij het uitzichtpunt. Je hebt de zwaarste klim van Midden-Nederland getemd!

Klimroute in het Rijk van Nijmegen

Wil je een selectie van deze prachtige klimmen fietsen? Dat kan! Start vanuit Molenhoek, een van de twee Nederlandse plaatsen die in twee provincies (namelijk Limburg en Gelderland) ligt, en verzamel maar liefst 763 hoogtemeters in slechts 53 km. 

Download