Peesblessures bij fietsers

De pees is dat waarmee een spier aanhecht aan het bot. Trekt een spier samen, dan brengt de pees, die zelf niet samentrekt en uit sterk bindweefsel bestaat, de kracht over op de aanhechtingsplaats. Hierdoor kan een beweging in een gewricht plaatsvinden.

Pezen worden aan een hoop krachten blootgesteld en dat kan problemen geven: een peesblessure. Een pees is voorts minder doorbloed dan andere lichaamsweefsels en dat heeft mogelijk gevolgen voor het herstel. 

Omdat vrijwel alle spieren pezen hebben, kunnen peesblessures overal in het lichaam optreden. De tenniselleboog is een bekende peesblessure, evenals de 'jumpers knee'. Ook rond heupen en schouders raken pezen nogal eens gekwetst. Een pees kan ineens geblesseerd raken wanneer er forse krachten op inwerken – peesscheuringen – of geleidelijk door herhaaldelijke overbelasting.

In dit laatste geval spreken medici van een tendinopathie (van tendon: pees en pathos: ziek). In de fietssport betreft peesproblematiek meestal tendinopathieën. De meest voorkomende plekken zijn de achillespees en de kniepees. 

De oorzaken

De klachten kunnen betrekkelijk acuut ontstaan, bijvoorbeeld na een lange en zware training, of meer geleidelijk, door langdurig overbelasten waarbij de pees langzaamaan in kwaliteit afneemt. In dat laatste geval ontwikkelt zich een meer chronische blessure met een dikwijls weerbarstig karakter.

Klachten die passen bij een acuut ontstane of beginnende peesblessure zijn pijn aan het begin van de uitlokkende activiteit, die verdwijnt bij het doorzetten ervan, en pijn direct erna. Naarmate de klacht zich verder ontwikkelt, krijgt de pijn een meer continu karakter en voel je stijfheid of zwelling – vaak in de ochtend. 

"Legio factoren kunnen debet zijn aan het ontstaan van peesblessures"

Voor wat betreft fietsen zijn belangrijke intrinsieke factoren: lokale spierzwakte, matige (romp)stabiliteit, coördinatie en overgewicht. Extrinsieke factoren die van belang zijn: omvang en intensiteit van de trainingsarbeid en fietshouding – denk aan zadelhoogte en positie van schoenplaatjes. 

Wat kun je eraan doen?

De behandeling van peesblessures is er altijd op gericht om evenwicht te brengen in de belasting enerzijds en de belastbaarheid anderzijds. Met andere woorden: dat wat van de pees gevraagd wordt, moet in overeenstemming komen met hetgeen de pees aankan. Door relatieve rust kun je de belasting – tijdelijk – verlagen.

Maar ook het aanpakken van andere risicofactoren, zoals het optimaliseren van de fietshouding, afvallen en het verbeteren van de coördinatie, verlagen de lokale peesbelasting. 

"Om evenwicht te bereiken kan ook aan de andere kant worden gesleuteld"

De belastbaarheid van de pees kan worden verbeterd. Een van de manieren om dit te doen, is excentrisch trainen van het aangedane spierpeescomplex. Hierbij wordt de spier aangespannen en tegelijkertijd verlengd.

Bij bijvoorbeeld de achillespees: vanuit een positie in tenenstand de hak rustig laten zakken zonder vervolgens onder hetzelfde gewicht weer op de tenen te gaan staan. Excentrisch trainen heeft een goed resultaat, maar dient altijd lang – drie maanden – te worden gedaan voordat merkbaar effect optreedt. 

Bij hardnekkigere peesblessures wordt shockwavetherapie toegepast. Dit gebeurt met een apparaat dat door middel van schokgolven een hoogenergetische impuls geeft aan het geblesseerde lichaamsdeel met als doel herstelprocessen te activeren. Het wordt toegepast door fysiotherapeuten die hierin geschoold zijn en er worden goede resultaten mee geboekt. De shockwavetherapie vormt meestal onderdeel van een bredere aanpak, waarin bijvoorbeeld ook het excentrisch trainen een plaats heeft. 

Rekken en strekken?

Tot slot nog iets wat betreft rekken, iets wat vaak wordt aangeraden bij peesblessures. Er is veel discussie over het nut hiervan en de wetenschap biedt geen uitsluitsel. Omdat er bij het rekken van spieren soms veel kracht op een pees wordt uitgeoefend, is het advies hier terughoudend in te zijn. Raadpleeg bij langdurige peesblessures altijd een arts of fysiotherapeut. Zo leg je er snel weer duchtig de pees op!

^{Tekst: Daan Sindelka}